"Jerzy" to pseudonim urodzonego w Warszawie w roku 1914 Ryszarda Białousa - architekta, inżyniera, harcmistrza, kierownika Wielkiej Dywersji Grup Szturmowych Szarych Szereg贸w, oficera Kedywu Armii Krajowej, dow贸dcy harcerskiego Batalionu AK "Zośka", na czele kt贸rego przeszedł szlak bojowy w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie został żołnierzem 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, a w 1948 roku wyjechał wraz z rodziną do Argentyny. Zmarł w 1992 w patagońskim Neuqu茅n i tam został pochowany. 31 lipca 2019 roku odbył się na Powązkach Wojskowych w Warszawie symboliczny pogrzeb - w kwaterze Batalionu "Zośka" spoczęła urna z prochami jego dow贸dcy.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: wst臋p, wyb贸r tekst贸w i opracowanie Mariusz Olczak.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Publikacja przybliża postać Gustawa Morcinka, posła na sejm PRL w latach 1952-1956 i jego zmaganie z rzeczywistością tamtego okresu przez pryzmat dotąd niepublikowanych dokument贸w. Widzi się pewien - w istocie dramatyczny - aspekt pełnienia przez Morcinka funkcji posła. Część bowiem prezentowanych w zbiorze list贸w stanowią pisma odmowne - odpowiedzi na jakieś prośby, te zaś odpowiedzi niejednokrotnie dowodzą wręcz nieskuteczności interwencji poselskich Morcinka, co uprzytamnia, jaka była rzeczywista pozycja posła na Sejm PRL. List贸w z podziękowaniami kierowanymi bezpośrednio do niego znalazło się w badanym przez autorki korpusie tekst贸w niezbyt wiele, ale jest to fakt łatwo wytłumaczalny. Niewątpliwie autorki mają rację, konstatując w końcowej części swego szkicu, że "[.] Morcinek znany był i ceniony przede wszystkim jako pisarz, kt贸rego książki budziły zaufanie i stąd wyrastał jego wielki autorytet. Dwa zwroty, bardzo nasycone semantycznie: ‘zacny’ i ‘przepiękne książki’, zawierają w sobie najkr贸tszą charakterystykę Morcinka. Tak go widzieli wyborcy - jako prawego człowieka i dobrego pisarza, jedno i drugie było ze sobą sp贸jne i budowało zaufanie. Takiemu posłowi można było zaufać" .
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 237-240. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: dokumenty w opracowaniu Krystyny Heskiej-Kwa艣niewicz i Lucyny Sadzikowskiej ; Instytut Pami臋ci Narodowej.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Golgota kobiet : relacje wi臋藕niarek Ravensbr眉ck i innych oboz贸w koncentracyjnych ze zbior贸w Polskiego Instytutu 殴r贸d艂owego w Lund "Relacje więźniarek Ravensbr眉ck i innych oboz贸w koncentracyjnych ze zbior贸w Polskiego Instytutu Źr贸dłowego w Lund "
Kielce : Warszawa : Wojew贸dzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza : Muzeum Historii Kielc ; Instytut Pami臋ci Narodowej - Komisja 艢cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020.
Korespondencja rodziny Artwińskich (1889-1983) jest unikalnym źr贸dłem opisującym trzy pokolenia jednej rodziny. Życie prywatne i zawodowe Stefana Artwińskiego - ostatniego prezydenta Kielc w II Rzeczpospolitej, jego rodzic贸w, żony oraz dzieci.
Na kartach książki czytelnik może odnaleźć nieznane dotąd szczeg贸ły dotyczące ich wzajemnych relacji oraz motyw贸w działań, ponadto przesyłane wiadomości zawierają cały wachlarz emocji: troskę o drugą osobę, szacunek dla najbliższych, ale czasem też irytację i wzajemne oskarżenia.
Jest to r贸wnież ciekawe źr贸dło ukazujące dwudziestowieczną burzliwą historię Polski. Okres ten przyni贸sł wiele zmian. Można dzięki listom zapoznać się z funkcjonowaniem i sposobem myślenia drobnej szlachty zamieszkującej gubernię kielecką końca XIX i początku XX w., następnie zobaczyć dzień powszedni inteligencji kieleckiej, krakowskiej oraz lwowskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Szczeg贸lnie przejmujące teksty zachowały się z lat II wojny światowej. Korespondencja oddaje realia okupacji: rozpacz związaną ze stratą najbliższych, rozłąkę z rodziną, osłabienie więzi międzyludzkich i pogorszenie jakości życia. Z kolei treść powojennych materiał贸w to przede wszystkim zmagania z "władzą ludową", ale także z przemijającym życiem. W tym kontekście publikowana korespondencja ma walory uniwersalne, ponieważ podobną drogę w XX w. przechodziło wiele innych inteligenckich polskich rodzin.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 311-317. Indeksy. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: wst臋p, wyb贸r i opracowanie Pawe艂 Wola艅czyk.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Wojciech Bąk należał i ciągle należy do pisarzy prawie całkowicie nieznanych, zapomnianych, wyrugowanych z pamięci zbiorowej. Wśr贸d literaturoznawc贸w i historyk贸w określany jako średnio utalentowany pisarz trzeciego, czwartego szeregu, usytuowany gdzieś na marginesie wsp贸łczesnej literatury. Kochany w rodzinnym Ostrowie Wielkopolskim, pamiętany w Poznaniu, w kt贸rym mieszkał przez całe swoje dorosłe życie. Ale chyba tylko tam. Przez dziesiątki lat pisano o życiu Wojciecha Bąka stronniczo. Najczęściej powielano zniekształcane, a czasami zakłamywane przez wiele dziesięcioleci informacje o jego obłędzie (chorobie psychicznej), nienormalności, alkoholizmie i homoseksualizmie. [.] M贸wiono i pisano o nim jako o ekscentryku nielubiącym ludzi, unikającym przyjaźni, gwałtowniku, nieznośnie pryncypialnym polemiście, "staroświeckim" samotniku przesiadującym całymi dniami przy zawalonym papierami biurku. To był jego własny świat - azyl, w kt贸rym m贸gł się czuć wolny i bezpieczny. Wśr贸d książek, maszynopis贸w, ze stosem połamanych oł贸wk贸w, z wychudzonym psem przybłędą u boku. [.] Zacierana przez ludzi i upływający czas "sprawa Wojciecha Bąka" kołatała się w głowach polskiej inteligencji powojennej, najczęściej zniekształcona, niedopowiedziana, nierzadko r贸wnież świadomie zakłamywana. Z czasem stała się wyrzutem sumienia, kt贸ry starano się zagłuszyć okazjonalnymi artykułami przypominającymi pisarza, jego zapomnianą tw贸rczość i dramat, jaki mu zgotowały komunistyczne władze i część "koleg贸w po pi贸rze".
UWAGI:
Na stronie przytytu艂owej: Indeks. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Tomasz Sikorski ; Instytut Pami臋ci Narodowej - Komisja 艢cigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Uniwersytet Szczeci艅ski.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Raport Witolda to dokument o wielkiej wartości historycznej, unikatowe świadectwo barbarzyństwa niemieckiego okupanta ziem polskich podczas II wojny światowej. Unikatowe, bo jedno z pierwszych, jakie wydostało się z pilnie strzeżonego obozu zagłady, a także dlatego, że zostało spisane przez naocznego świadka, kt贸ry znalazł się tam celowo i dobrowolnie m.in. po to, by zrelacjonować światu te szokujące zdarzenia. Aby nie uronić niczego z tego cennego przekazu, staraliśmy się możliwie wiernie przygotować niniejszą edycję Raportu zar贸wno w warstwie merytorycznej, jak i formalnej. Tekst oryginalnego dokumentu jest miejscami wymagający, ale dla każdego, komu bliska jest wiedza z pierwszej ręki, obcowanie z nim powinno być nie lada satysfakcją.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 248-251. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: Witold Pilecki ; [kolegium redakcyjne J贸zef Brynkus, Micha艂 Siwiec-Cielebon, Wies艂aw Jan Wysocki].
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
12 października 1939 r., czyli wkr贸tce po zakończeniu kampanii w Polsce, Hans Frank stanął na czele Generalnego Gubernatorstwa, obejmującego ziemie polskie niewcielone do III Rzeszy. Zakres sprawowanej przez niego władzy był tak szeroki, że koledzy nazywali go kr贸lem Polski. Jako gubernator generalny Frank należał do gł贸wnych wsp贸łautor贸w i realizator贸w niemieckiej polityki eksterminacyjnej. Był odpowiedzialny za masowe zbrodnie, brutalną eksploatację gospodarczą oraz grabież i niszczenie dzieł sztuki w GG.
Pr贸żności Franka zawdzięczamy powstanie niepowtarzalnego źr贸dła historycznego - dziennika urzędowego gubernatora generalnego, prowadzonego od 25 października 1939 do 3 kwietnia 1945 r. 18 sierpnia 1942 r. napisał o swoim dzienniku: "Ten jedyny w swoim rodzaju dokument pracy będzie po wsze czasy świadectwem, z jaką powagą przystąpiłem do powierzonego mi zadania oraz z jaką gorliwością wypełniali swe zadania wszyscy moi cenni wsp贸łpracownicy". W maju 1945 r. Frank, po aresztowaniu przez wywiad wojskowy USA, dobrowolnie oddał dziennik, kt贸ry p贸źniej, w procesie norymberskim, miał duże znaczenie jako materiał dowodowy.
W niniejszej publikacji znalazły się zapisy z ostatnich miesięcy 1939 r., okresu, w kt贸rym kształtowały się struktury niemieckiej władzy okupacyjnej i zręby niemieckiej polityki okupacyjnej. Jest to komplet 33 dokument贸w z pierwszego tomu diariusza czynności gubernatora generalnego oraz trzy dokumenty z pierwszego tomu protokoł贸w i stenogram贸w r贸żnego rodzaju posiedzeń gremi贸w kierowniczych GG. Większość prezentowanych źr贸deł jest udostępniana polskim czytelnikom po raz pierwszy.
UWAGI:
Indeks. Tekst t艂umaczony z j臋zyka niemieckiego. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: t艂umaczenie Wiktor Grotowicz ; wst臋p i opracowanie Pawe艂 Kosi艅ski [>>] ; [recenzenci prof. dr hab. Marek Kornat, dr hab. Grzegorz Berendt] ; Instytut Pami臋ci Narodowej - Komisja 艢cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Warszawa : Wojew贸dzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach ; Instytut Pami臋ci Narodowej - Komisja 艢cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020.
Zbi贸r korespondencji wytworzonej i wysłanej przez ofiary Zbrodni Katyńskiej. Prezentowana kolekcja składa się z list贸w i kart pocztowych adresowanych gł贸wnie do rodzin, przyjaci贸ł i znajomych. Kilka z nich to przesyłki wytworzone w pierwszych dniach II wojny światowej. Zasadniczą część zbioru stanowi korespondencja wysłana z sowieckich oboz贸w jenieckich pomiędzy 20 listopada 1939 r. a początkiem kwietnia 1940 r. Publikacja prezentuje źr贸dła stosunkowo rzadko wykorzystywane w badaniach Zbrodni Katyńskiej. Powodem jest gł贸wnie niewielka liczba zachowanych zabytk贸w oraz ich rozproszenie. Większość prezentowanej korespondencji pochodzi bowiem z prywatnych archiw贸w rodzin ofiar. Bardzo osobista treść list贸w rzuca zupełnie nowe światło na zbrodnię oraz ofiary. Dostrzegamy ludzi z ich systemem wartości, ideałami, troskami, uczuciami, lękiem o najbliższych i o losy Ojczyzny. Z list贸w wyłania się r贸wnież obraz warunk贸w panujących w obozach jenieckich oraz wizerunek osadzonych - ich nastroje, postawy, zachowania. Dostrzegamy dowody działań służb sowieckich, pr贸by oddziaływania na jeńc贸w oraz na ich rodziny. Korespondencja, w połączeniu z innymi źr贸dłami, daje pełniejszy obraz los贸w polskich jeńc贸w wojennych w trwającym ponad p贸ł roku okresie niewoli sowieckiej - od pojmania we wrześniu 1939 r. do egzekucji w kwietniu i maju 1940 r.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 185-192. Indeksy. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: wst臋p, wyb贸r i opracowanie Marek Jo艅czyk.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
Zanim ziemia katy艅ska wch艂on臋艂a jego krew : listy Paw艂a S艂ani do narzeczonej Marii Lortz z lat 1933-1939 "Listy Pawła Słani do narzeczonej Marii Lortz z lat 1933-1939 "
G贸rny Śląsk, dwudziestolecie międzywojenne. Tu w 1932 roku rodzi się uczucie Pawła Słani i Marii Lortz, rodowitych mieszkańc贸w Piekar Śląskich. On - student historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, oficer rezerwy Wojska Polskiego i poczatkujący belfer. Ona - dziewczyna z rodziny powstańc贸w śląskich, księgowa z powołania.
Brzmi jak proza, wręcz proza życia, ale to nie fikcja literacka. To kronika życia w uniwersyteckim Krakowie, wojskowych koszarach w Oświęcimiu i na G贸rnym Śląsku w latach 30., ale przede wszystkim historia prawdziwej miłości, kt贸rą w bestialski spos贸b postanowiły zniszczyć dwa totalitaryzmy, hitlerowski i stalinowski, oraz zbrodnia, kt贸rej nie da się zrozumieć, ani tym bardziej wybaczyć.
UWAGI:
Bibliografia, netografia na stronach 336-337. Indeks. Niekt贸re listy w j臋zyku niemieckim. Oznaczenia odpowiedzialno艣ci: zebra艂 i opracowa艂 艁ukasz 呕ywulski.
DOST臉PNO艢膯:
Dost臋pny jest 1 egzemplarz. Pozycj臋 mo偶na wypo偶yczy膰 na 30 dni
